‘वेध आरोग्याचा’ विषयी थोडक्यात – कोविड १९ संदर्भात समाज माध्यमांतून माहितीचा भडिमार होत असताना, त्यातली फोलपटे किती अन अचूक कण किती याबाबत मात्र मोठे प्रश्नचिन्ह आहे. या पार्श्वभूमीवर साध्या, सोप्या भाषेतील, वैज्ञानिक पुराव्यांवर आधारित, विश्वासार्ह माहिती आपल्यापर्यंत पोहोचवावी यासाठी ‘वेध आरोग्याचा’ हे ‘साथी’चे नवे व्यासपीठ. ‘वेध आरोग्याचा’ या व्यासपीठावरून आपण दर आठ- पंधरा दिवसांनी एक ई बुलेटीन वा लेखमाला स्वरूपात माहिती देणार आहोत आणि महिन्यातून एखादा व्हीडीओसुद्धा. ई बुलेटीन/लेखमालेत असेल एखाद्या विषयांवरील, शासन निर्णयाबद्दल सोप्या शब्दात माहिती, माहितीचे विश्लेषण, तर कधी एखादी मुलाखत, चालू घडोमोडी आणि बदलत जाणारी आरोग्यविषयक परिस्थिती यावर एखादे भाष्य, टिप्पणी. शास्त्रीय पायावर आणि विश्वासू स्रोतांकडून आलेली माहिती ही प्रत्येक माणसासाठी कोविडविरुद्धच्या लढ्याचे खरेखुरे आयुध आहे. ते आपल्या हातात द्यायचा हा एक छोटा प्रयत्न..

संपादकीय…

माहितीचे आयुध जनसामान्यांसाठी

मित्र मैत्रिणींनो – ‘वेध आरोग्याचा’ या पहिल्या अंकात आपले स्वागत!

कोविड-19 ने आज थैमान घातले आहे आणि आपल्या सर्र्वांनाच भीती आणि चिंतेने ग्रासले आहे. कानावर व डोळ्यांवर माहितीचा भडिमार होतो आहे. नुसता मतमतांचा गलबला. कुणी सांगतयं कोविडमुळे हे होते, ते होते. शारीरिक अंतर तीन फूट ठेवा – कुणी म्हणतंय नाही नाही सहा फूट ठेवा! माहितीच्या महापुरात आमच्यासारखे डॉक्टर – कार्यकर्ते जर गुदमरून जात आहेत, तर सामान्य माणसाची कुचंबणा झाली तर नवल ते काय? आरोग्य क्षेत्रात गेली वीस वर्षे आमची ‘साथी’ संस्था काम करत असल्यामुळे आम्हाला फोन येतात. त्यातून आम्हाला हे लक्षात आलं की साध्या शब्दातील योग्य माहितीच्या शोधात आमचे हे साथी गावोगाव, शहरोशहरी पसरलेले आहेत. म्हणजे बघा हल्लीच, व्हॉटसअपवर रामदेवबाबाच्या नावाने कोविडवर त्यांना औषध सापडल्याचा एक व्हिडीओ फिरतोय. तर आम्ही छातीठोकपणे तुम्हाला सांगतोय – हे खोटे आहे. अजून कोविडवर खात्रीशीरपणे बरे करणारे औषध सापडले नाही.

म्हटलं चला माहिती, विश्लेषण आणि भाष्य तुमच्यापर्यंत पोहोचविण्यासाठी एक व्यासपीठ उपलब्ध करूयात. ज्यातून जे काही नवे पुढे येत आहे त्यातली फोलपटे किती अन्‌‍ अचूक कण किती? हे वैज्ञानिक पुराव्यानिशी, खातरजमा करून तुम्हाला सांगावं. ‘वेध आरोग्याचा’ या व्यासपीठावरून आपण दर पंधरा दिवसांनी एकालेखमालेच्या स्वरूपात माहिती देणार आहोत आणि महिन्यातून एखादा व्हिडीओसुद्धा तयार करून पाठवणार. लेखमालेत असेल एखाद्या तांत्रिक विषयावरील, शासन निर्णयाबद्दल सोप्या शब्दात माहिती, माहितीचे विश्लेषण, तर कधी एखादी मुलाखत, चालू घडामोडी आणि बदलत जाणारी आरोग्यविषयक परिस्थिती यावर एखादे भाष्य, टिप्पणी.

उदा.: कोविडमुळे होणारे मृत्यू नेमके कोणत्या वयोगटात होतात? कोविडच्या औषध आणि उपचारांचे दावे त्यातील सत्यासत्यता काय? शासननिर्णय, उपाययोजना आणि सद्यःस्थिती काय? आरोग्य व्यवस्थेतील अनेक कच्चे दुवे पाहता धोरणात्मक पातळीवर कोणत्या सुधारणा करायला हव्यात? वैद्यकीय पातळीवर सरकारी हॉस्पिटलच्या मर्यादित साधनात डॉक्टर, नर्सेस, वॉर्डबॉय लढत आहेत. त्यांच्या कथाही आम्ही आपल्यापर्यंत पोचवणार आहोत. त्यापासून प्रेरणा घेऊन, असे काम इतर भागांमध्येसुद्धा सुरू होतील याची खात्री आहे.

या पहिल्या अंकात, ‘डॉक्टर्स डे’ (1 जुलै) या निमित्ताने कोविडच्या काळात, डॉक्टर, नर्सेस, आरोग्य कर्मचारी यांनी केलेले लक्षणीय काम, यांच्या समोरची आव्हाने, आणि यासंबंधी धोरणात्मक उपाययोजना याचा थोडक्यात परामर्श घेण्याचा प्रयत्न केला आहे. 

मित्र-मैत्रिणींनो, ‘वेध आरोग्याचा’ या अंकामध्ये तुमच्या सहभागाचे आणि प्रतिक्रियांचे स्वागत असेल. ‘वेध आरोग्याचा’ यासाठी योग्य असे अनुभव, लेख आम्हाला आवर्जून पाठवा आणि आमचा हा प्रयत्न जास्तीत जास्त लोकांपर्यंत नक्की पोहोचवा. ‘माहिती’ हे आधुनिक जगातले सर्वात प्रभावी हत्यार आहे. शास्रीय पायावर आणि विश्वासू स्रोतांकडून आलेली माहिती ही प्रत्येक माणसासाठी कोरोनाविरुद्धच्या लढ्याचे खरेखुरे आयुध आहे. ते आपल्या हातात द्यायचा हा एक छोटा प्रयत्न…

आपले,

डॉ. अरुण गद्रे, डॉ. अभय शुक्ला ‘साथी’ टीमच्या वतीने